Αύγουστος: ένας μήνας, ένας αυτοκράτορας και ένας Αιγαιοπελαγίτης ποιητής

«Αύγουστε, μήνα και θεέ,

σ εσένα ορκιζόμαστε!»

(Οδυσσέας Ελύτης, Τα Ρω του Έρωτα)

Αρχή του νέου μήνα σήμερα. Καλώς μας ήρθε ο Αύγουστος, ο καλός, ο μήνας «που θρέφει τους ένδεκα», όπως συνηθίζει να λέει ο λαός μας. Η αφθονία των καρπών της γης κάνει αυτό το μήνα ξεχωριστό κι αγαπημένο, εξ ου και η επιθυμία/ευχή «Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ‘σουν δυο φορές το χρόνο!».

(Η Άνοιξη και το Καλοκαίρι, πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη)

Ο Αύγουστος, ο Μεταγειτνιών του αρχαίου αττικού ημερολογίου, είναι ο μήνας με τα «μερομήνια», δηλαδή με τις λαϊκές προβλέψεις για τον καιρό όλου του χρόνου αλλά και ο μήνας της νηστείας και της μεγάλης γιορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Όσοι τυχεροί θα κάνετε διακοπές αυτόν το μήνα σε κάποιο Αιγαιοπελαγίτικο νησί, θα απολαύσετε εκεί «γιορτές και πανηγύρια!». Παντού υπάρχουν εκκλησίες και μοναστήρια αφιερωμένα στη Χάρη της. Γι’ αυτό κι ο Ελύτης την έκανε προστάτιδα των Μικρών Κυκλάδων.

«Η Παναγιά τα πέλαγα κρατούσε στην ποδιά της

Τη Σύκινο, την Αμοργό και τ’ άλλα τα παιδιά της»

(Κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη: η Παναγία προστατεύει τις Μικρές Κυκλάδες – Στίχοι από το ποίημα Το θαλασσινό τριφύλλι)

Τι λέει για τα πανηγύρια μια ειδικός, η λαογράφος Ελένη Ψυχογιού:
«Τα πανηγύρια της Παναγίας τελούνται παραδοσιακά στο απόγειο του καλοκαιριού, όταν έχει ολοκληρωθεί ο παραγωγικός κύκλος, αφήνοντας στους ανθρώπους χρόνο σχόλης και προσόδους για να καταναλώσουν σε μια ‘τελετουργική σπατάλη’… Πέρα από εκδηλώσεις πίστης, τα πανηγύρια αποτελούν συλλογικά πολυσύνθετα και ύψιστης σημασίας επικοινωνιακά γεγονότα, που λειτουργούν ως θεμέλια πολιτισμού για τις ανθρώπινες κοινότητες ακόμα και στις μέρες μας, με όποια μορφή επιτελούνται κατά τόπους».

(Κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη)

Και το όνομα αυτού Αύγουστος, από το επίθετο augustus (= σεβαστός) επίθετο που απέδιδαν στους θεούς αλλά αργότερα έγινε αυτοκρατορικός τίτλος και σήμαινε ισόθεος.
Λέγεται ότι ο αυτοκράτορας Οκταβιανός, ο Αύγουστος, το 8 π.Χ. μετονόμασε και μετακίνησε τον έκτο μήνα του Ρωμαϊκού ημερολογίου και τον έβαλε όγδοο. Αυτοκράτορας ήταν, έκανε ό τι ήθελε! Ο Οκταβιανός, περί ου ο λόγος, είναι αυτός που «εκδικήθηκε» τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα, σκοτώνοντας κάθε εν δυνάμει διάδοχό του, μικρό ή μεγάλο, στερεώνοντας την εξουσία του! Η Ιστορία του χρέωσε τη μεγάλη περίοδο ειρήνης και πολιτιστικής ανάπτυξης των χωρών γύρω από τη Μεσόγειο, που ονομάστηκε Pax Romana (=Ρωμαϊκή ειρήνη). Στην εποχή του η Ελληνική γλώσσα γνώρισε μεγάλη διάδοση ως γλώσσα των εμπορικών συναλλαγών και των Γραμμάτων και στις μέρες του γεννήθηκε και ο Χριστός.

(Το άγαλμα του Αυγούστου στο σημερινό Augsburg, την παλιά και ιστορική Αυγούστα, εκεί όπου υπογράφηκε η ειρήνη μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών)

Λέγεται επίσης ότι ο Αύγουστος τιμώντας αυτόν το μήνα τίμησε ταυτόχρονα και την Κλεοπάτρα, η οποία έθεσε τέλος στη ζωή της στις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ. και έτσι του στέρησε την τιμή να κοσμήσει με την παρουσία της το θρίαμβό του στη Ρώμη!

Αύγουστος, ο φωτεινός και υπέροχος, ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού και των αδειών. Να χαρείτε, όσο μπορείτε, τα χρώματα και τις γεύσεις του, να δροσιστείτε με τα μελτέμια του, να απολαύσετε μικρά θαλασσινά ταξιδάκια, να μείνετε σιωπηλοί μπροστά στο μεγαλείο της Αιγαιοπελαγίτικης δύσης. Να γεμίσετε ζεστασιά από τα αρχαία άσπρα μάρμαρα, να αναπνεύσετε τα αρώματα των νησιωτικών βοτάνων, να ονειρευτείτε κάτω από την αστροφεγγιά, να μαγευτείτε από την Αυγουστιάτικη φεγγαράδα, να γεμίσετε δύναμη, αισιοδοξία, έμπνευση για να πραγματοποιήσετε σχέδια που είχατε αναβάλει.
Να ζήσετε όμορφα κάθε μέρα, κάθε στιγμή. Καλού κακού να κοιτάζετε και γύρω σας, γιατί, πού ξέρετε, αν είστε τυχεροί, μπορεί να συναντήσετε και τον Αύγουστο, έτσι όπως τον φαντάστηκε ο ποιητής.

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά

κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά

Αύγουστε, μήνα και Θεέ, σε σένανε ορκιζόμαστε

πάλι του χρόνου να μας βρεις στο βράχο να φιλιόμαστε

απ' την Παρθένο στον Σκορπιό χρυσή κλωστή να ράψουμε

κι έναν θαλασσινό σταυρό στη χάρη σου ν' ανάψουμε

(Αύγουστος, Τα Ρω του Έρωτα, Οδ. Ελύτης)

Σας χαρίζω το ποίημα μελοποιημένο από το Λίνο Κόκοτο (Το θαλασσινό τριφύλλι) τραγουδισμένο από τη Ρένα Κουμιώτη.
http://www.youtube.com/watch?v=9WTjL63r218

(Δύση του ήλιου, Πάφος, Κύπρος)

Καλό μήνα!
Να είσθε καλά και να περνάτε πάντα ακόμα καλύτερα, όπου κι αν βρίσκεστε!